SANATA SANSÜR

Tiyatro Amargi olarak iki yıl süresince Amargi Kadın Kooperatifi çatısı altında sadece kadınların katılımına açık bir tiyatro faaliyeti yürüttük. Çalışmalarımızda oyunculuk, dramaturji, sahneleme biçimleri, reji-oyuncu ve oyuncu-seyirci ilişkisi üzerine araştırmalar yaparak birikimlerimizi kadın üslubuyla nasıl sahneye aktarabileceğimizi tartıştık. Kadınlarla bir arada tiyatro yapmayı tercih etmemizin nedeni, ataerkil sisteme akıttıklarımızı sorgulayarak genelde sanatı, özelde ise tiyatroyu kadın bakış açısıyla yeniden değerlendirmek istememizdi.

Kurgusu ve metni Tiyatro Amargili kadınların ortak ürünü olan “Yazmadan Dökülenler” adlı oyunda; ekonomik sıkıntılardan dolayı gündelikçilik yapan,  çocuğu olmadığı için baskı gören, başlık parası yüzünden evlenememiş, şiddete maruz kaldığı için akli dengesini yitirmiş ve benzer ezilmişlikler yaşayan Arap, Kürt, Ermeni, Türk ve Çingene kadınların yaşamlarından kesitleri sahneye aktardık.

Daha önce İstanbul’da sahnelenen ve haberleri basında yer alan oyunumuzu 21 Şubat 2004 tarihinde Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği Balıkesir Şubesi’nin davetlisi olarak Balıkesir Salih Tozan Kültür Merkezi’nde coşkuyla sergiledik. Ancak oyun sonrasında, Çingene falcı kadın rolündeki Zehra Genç’e repliklerinden dolayı “görevli memura sövme” suçu işlediği iddiasıyla dava açıldı. Böyle bir müdahale, özelde grubumuzun sanat pratiğine ve Zehra Genç’in sanatçı kimliğine genelde ise tiyatro sanatına yapılmış ciddi bir sansür uygulamasıdır. Oyunda Çingene falcı kadın hikayesinde kadının yaşadıkları gündelik hayatta birçoğumuzun tanık olduğu, genelleme içeren, esprili bir dille ifadelendirilmektedir.

Bizi kaygılandıran diğer bir konu ise, basın yoluyla sanatta sansürü meşrulaştıran, hatta teşvik eden zihniyetlerin varlığına tanık olmamızdır. 23 Şubat tarihinde Balıkesir’in yerel bir gazetesi olan Demokrat’ta yayınlanan “Kadersiz KADER” başlıklı haberde Murat Ayaşoğlu, Emniyet Güçleri’ni “Yazmadan Dökülenler” oyununa müdahale etmeye çağırmıştır. Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girme sürecinde olduğu bu günlerde sanatsal yaratım sürecine ket vuran bu tarz baskıcı uygulamalar demokratikleşme çabalarıyla çelişmektedir.

Açılan davayla ilgili duruşma, 10 Kasım Çarşamba günü saat:10.00’da Sarıyer Adliyesi’nde yapılacaktır. Sanatta sansürü meşrulaştıran ve yaygınlaştıran bu zihniyete karşın yaşadıklarımızı gündemleştirerek, paylaşmanın demokratik bir ortam yaratabileceği umudunu taşıyan bizler, duyarlı olan basın mensuplarını ve kamuoyunu duruşmamıza çağırıyoruz. 

AMARGİ KADIN DAYANIŞMA KOOPERATİFİ