Çemberimde gül oya...

Selma Altıntaş - Evrensel 07-11-2003

İTÜ Mezunlar Tiyatrosu’ndaki kadın oyuncuların bir araya gelerek oluşturduğu Tiyatro Amargi topluluğu, “Yazmadan Dökülenler” adlı oyunu sahneliyor. Kurgusu ve metni topluluk tarafından hazırlanan oyun ile kadın duyarlılığı, kadınları anlatan bir oyun ile sahneye taşınıyor.
Oyuncular, doğaçlama çalışmalarından yola çıkıp, tiyatro ve sanata bakışı sorgulayarak ortak bir dil oluşturmaya çalıştıklarını ifade ediyorlar. “Yazmadan Dökülenler”de de hikayeleri seçerken her kadının kendi bulduğu hikayeyi ifadelendirişindeki üslup esas alınmış. Niyetlerinin “oyunculuğa vurgu yaparak tiyatro alanında kadın estetiğini dillendirmek” olduğunu söyleyen kadınların ifadesine göre; “Tüm oyuncuların sahnede olması, gerek müzikle gerekse aksiyonla öykülerin alt yapısını kurması, oyunculuk ve reji anlamında zorlanmalara ama farklı dinamiklerin ortaya çıkmasına” neden olmuş.
Kadın olmanın hallerini neredeyse yedi bölgenin bir panoramasını oluşturacak şekilde biraraya getirip, ataerkil toplumun kadın üzerindeki baskı ve şiddetini göstermeye çalışırken, kadın dayanışmasının da en güzel ve estetik yoldan nasıl mümkün olabileceğini gösteriyorlar.
Çoğu mühendis olan oyuncular, hem toplumda erkek mesleği olarak bilinen bir işi yapıyor, hem de tiyatro yaparak kadın estetiğini dillendirmeyi amaçlıyorlar. Kadının toplumdaki konumunu sorgularken bir yandan tiyatro oyunculuğunu da sorgulamayı ihmal etmiyorlar.Çünkü onlara göre tiyatro politik bir duruş ve onlar da duruşlarıyla kadın olarak kadının yanında yer aldıklarını belirtiyorlar. Çünkü kadınlar arasındaki dayanışmanın gücü nispetinde seslerini daha iyi duyurabileceklerine inanıyorlar.
Adak ağacı
Kırsal kesimlerde eğitimsizlik yüzünden kadının haklarından mahrum bırakılması, kadının bir mal gibi görülmesi ya da kadının evde ve tarlada köle gibi çalıştırılması, dahası Doğu ve Güneydoğu kadınlarının devlet görevlilerinden duyduğu korkuyu sorgulayan bir oyun “Yazmadan Dökülenler”. Her karakter kendi yazgısını dile getirdikten sonra başındaki yazmayı da çıkarıp sahnedeki dilek ağacına bağlıyor. Böylece kendi acılarını da bir anlamda yazmadan dökmüş oluyorlar. Çünkü, bu yazmaların çıkarılıp adak ağacına bağlanması ile artık kadını bir mal gibi gören zihniyetin de değişmesini umut ediyorlar. Oyunun içindeki geçişler kadının günlük işlerinde kullandığı objeler yoluyla müzik yapılarak sağlanıyor. Leğenler, kaşıklar, kazan,yayık gibi nesneleri yaratıcı bir şekilde kullanarak oluşturulan müzik eşliğinde, “Çemberimde gül oya, gülmedim doya doya” diyerek ezilen kadının yazgısını dillendirirken, aynı zamanda kadının pek çok sorununu da gözler önüne seriyorlar.
Kendi dilinde
Oyunun en can alıcı kısmı ise kocasını ve oğlu öldürülen acılı Kürt kadınının kendi dilinde söylediği ağıt olsa gerek. Zazaca, Arapça ve Kürtçe ağıtların söylendiği ve konuşmaların yapıldığı oyunda, bu bölümler Türkçe’ye çevrilmiyor ve her karakter kendi kültürü içinde canlandırılıyor. Tam da sahnenin ortasındaki adak ağacının sembolize ettiği gibi kadın, hem yaşamın kaynağı, kökü hem de özgürlüğe uzanan ellerdir. Adak ağaçlarının rengarenk dilekleri gerçekliğe kavuşturması umuduyla....
“Yazmadan Dökülenler”, 12 Kasım Çarşamba saat 20.00’de Ortaköy Afife Jale Sahnesi’nde; 16 Kasım Pazar saat 16.00 ve 20 Kasım Perşembe günü saat 20.00’de İstiklal Caddesi Rumeli Han’daki Oyuncular Tiyatro Kahve’de sahnelenecek.